Làm việc trong điều kiện đặc biệt
Trường hợp thứ nhất: Người lao động đã có ít nhất là 15 năm làm những nghề hoặc công việc được xác định là nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm. Những nghề này phải nằm trong danh mục các công việc, nghề nghiệp được Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành. Những nghề này có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của người lao động, do đó, người lao động có quyền được nghỉ hưu sớm hơn so với tuổi quy định.
Trường hợp thứ hai: Người lao động đã có ít nhất là 15 năm làm việc tại các vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Các vùng này cũng bao gồm thời gian làm việc tại các khu vực có phụ cấp khu vực với hệ số từ 0,7 trở lên trước ngày 01/01/2021. Danh mục những vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn này được ban hành bởi Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội. Những khu vực này thường có môi trường làm việc khắc nghiệt, điều kiện sống khó khăn, ảnh hưởng lớn đến cuộc sống và sức khỏe của người lao động, vì vậy người lao động có thể được hưởng chế độ nghỉ hưu sớm.
Ngoài ra, theo quy định tại Điều 219 Bộ luật Lao động năm 2019, người lao động nếu đã tham gia đóng đủ 20 năm bảo hiểm xã hội và nằm trong một trong các trường hợp dưới đây có thể được phép nghỉ hưu trước tuổi quy định tối đa lên đến 10 năm:
Trường hợp có đủ 15 năm làm công việc khai thác than trong hầm lò. Công việc này được coi là vô cùng nặng nhọc và nguy hiểm, đòi hỏi người lao động phải làm việc trong điều kiện môi trường khắc nghiệt dưới lòng đất, do đó, những người lao động này được hưởng quyền nghỉ hưu sớm hơn so với tuổi quy định thông thường.
Suy giảm khả năng lao động
Dựa trên quy định tại Điều 5 của Nghị định 135/2020/NĐ-CP và Điều 219 của Bộ luật Lao động năm 2019, người lao động nếu đã đóng đủ 20 năm bảo hiểm xã hội và rơi vào một trong những trường hợp nhất định được quy định bởi pháp luật thì có thể được phép nghỉ hưu trước tuổi tối đa là 5 năm.
Cụ thể, nếu người lao động bị suy giảm khả năng lao động ở mức từ 61% đến dưới 81%, thì họ có quyền được nghỉ hưu sớm hơn so với tuổi nghỉ hưu chính thức tối đa là 5 năm, theo các quy định này.
Ngoài ra, Điều 219 của Bộ luật Lao động 2019 còn quy định rằng, nếu người lao động đã đóng đủ 20 năm bảo hiểm xã hội và rơi vào một trong các trường hợp nhất định, họ có thể được phép nghỉ hưu trước tuổi tối đa là 10 năm. Cụ thể, nếu người lao động bị suy giảm khả năng lao động ở mức từ 81% trở lên, thì họ có thể được nghỉ hưu sớm hơn so với tuổi nghỉ hưu chính thức tối đa là 10 năm. Như vậy, pháp luật đã đặt ra những điều kiện cụ thể về mức độ suy giảm khả năng lao động và thời gian đóng bảo hiểm xã hội để xác định quyền lợi nghỉ hưu trước tuổi của người lao động.