VĂN HOÁ XÃ HỘI

Thôn Trường Sơn, xã Trường Yên tổ chức thành công lễ hội truyền thống Phủ làng Thong

Thứ Năm, 02/01/2025 Đã xem: 25

Lễ hội truyền thống Phủ Làng Thong gắn với tín ngưỡng thờ Đức Vạn Dần Đại Vương, là vị tướng thuỷ quân thời nhà Đinh. Với vị trí chiến lược của Hoa Lư, thủy quân đóng vai trò quan trọng trong việc tuần tra các tuyến sông, bảo vệ Kinh đô và ngăn chặn các cuộc tấn công từ bên ngoài. Thủy quân nhà Đinh được trang bị các loại thuyền chiến nhỏ, cơ động, phù hợp với địa hình sông nước của Việt Nam.

Một trong các vị tướng thuỷ quân tiêu biểu thời nhà Đinh là Đức Vạn Dần Đại Vương(Nguyễn Bồ), là một trong những nhân vật lịch sử được thờ cúng và ghi nhận trong các truyền thuyết dân gian Việt Nam, liên quan đến thời kỳ nhà Đinh. Ông được xem là một vị tướng thủy quân kiệt xuất, góp phần bảo vệ đất nước trong giai đoạn đầu lập quốc dưới triều Đinh.

"Dù ai đi ngược về xuôi

Nhớ ngày mồng hai tháng Chạp

Lệ Phủ Làng Thong chèo Thuyền.

Hoặc là: Dù ai buôn bàn trăm nghề

Mồng hai tháng Chạp nhớ về Làng Thong.

Thôn ngoài nhớ đến thôn trong

Mồng hai tháng Chạp “Làng Thong Chèo Thuyền”

Đức Vạn Dần Đại Vương được biết đến như một tướng lĩnh thủy quân quan trọng của Đinh Bộ Lĩnh. Ông đã giúp vua Đinh củng cố lực lượng, dẹp loạn 12 sứ quân và bảo vệ kinh đô Hoa Lư trước các mối đe dọa từ bên ngoài. Với tài năng lãnh đạo trên sông nước, ông đã tổ chức nhiều trận thủy chiến thành công.

Sau khi mất, ông được nhân dân tôn thờ làm thành hoàng làng ở nhiều nơi, đặc biệt là tại vùng Hoa Lư và các địa phương ven sông. Ông được phong hiệu "Đức Vạn Dần Đại Vương" để tôn vinh công lao bảo vệ đất nước. Tại Phủ làng Thong, thôn Trường Sơn, xã Trường Yên, nhân dân đang phụng thờ Đức Vạn Dần Đại Vương rất trang nghiêm, trân trọng.

Đức Vạn Dần Đại Vương là biểu tượng cho lòng trung thành và tài năng quân sự của các tướng lĩnh thời Đinh. Ông không chỉ góp phần vào công cuộc thống nhất đất nước mà còn bảo vệ nền độc lập non trẻ trong những ngày đầu của nhà nước Đại Cồ Việt.

Để tưởng nhớ đến công lao to lớn của ông, hàng năm cứ vào ngày mùng 2 tháng 12 âm lịch, nhân dân thôn Trường Sơn, xã Trường Yên lại nô nức, phấn khởi trong bọ lễ phục truyền thống rực rỡ sắc mầu với tấm lòng thành kính, tri ân vị tướng thuỷ quân. Cầu mong cho mưa thuận gió hoà, mùa màng tốt tươi, đời sống của nhân dân ấm no, hạnh phúc.

Lễ hội diễn ra với các nghi thức rước kiệu, rước thuyền rồng, tế nữ quan và diễn tích “Bài ca chèo thuyền”.

Tương truyền: Thời vua Đinh Tiên Hoàng, sau khi tham chiến trận mạc, để bảo vệ chủ quyền “Giang sơn bờ cõi”, cứ đến ngày mồng hai tháng Chạp(tức là ngày 02 tháng 12 âm lịch), vua ban cho đoàn thuỷ quân được nghỉ ngơi đón tết Nguyên Đán. Vị quan chỉ huy thuỷ quân, hiệu là Vạn Dần tuân theo ý chỉ của vua, truyền lệnh cho quân sĩ đưa tàu, thuyền theo “Ngòi Tầu” tập trung về khu vực “Thong Bái”, tất cả tàu, thuyền đều quay đầu “bái chầu” về Kinh Sư, để tỏ lòng biết ơn và tôn kính đức vua.

Sau khi quan Vạn Dần mất, người đời tưởng nhớ đến công đức của vị tướng chỉ huy thuỷ quân, đã lập nên ngôi phủ thờ tại nơi tập trung tầu thuyền bái chầu về Kinh Đô, đặt tên cho Thong đó là Thong Bái, đặt tên cho ngôi phủ là “Phủ Làng Thong”, đồng thời đặt ra “Lệ”: Hàng năm cứ đến ngày mồng Hai tháng Chạp, dân làng lại tổ chức: Lễ, tế Quan Vạn Dần và diễn xuất, tái hiện lại cảnh tướng Vạn Dần chỉ huy thuỷ quân, chèo thuyền về bái chầu Tiên đế ở Kinh Sư. Lâu dần quen lệ, người dân truyền nhau gọi là: “Lệ Phủ Làng Thong chèo thuyền”.

Lễ hội truyền thống Phủ làng Thong, thôn trường Sơn năm 2025 đã diễn ra thành công tốt đẹp, lễ hội đóng vai trò quan trọng trong việc gìn giữ và bảo tồn di sản văn hóa cha ông thông qua việc tái hiện các phong tục, tập quán, nghi lễ truyền thống và những giá trị tinh thần của cộng đồng dân cư. Đây là dịp để các thế hệ trẻ hiểu thêm về lịch sử, cội nguồn, cũng như ý nghĩa sâu sắc của các nghi thức và lễ nghi gắn bó với đời sống văn hóa của tổ tiên. Bên cạnh đó, lễ hội còn giúp bảo tồn các loại hình nghệ thuật dân gian như hát chèo, hát văn; đồng thời là cầu nối để truyền tải những giá trị văn hóa quý báu từ thế hệ này sang thế hệ khác. Việc duy trì các lễ hội cũng chính là cách để cộng đồng khẳng định bản sắc văn hóa độc đáo, đồng thời gắn kết mọi người trong niềm tự hào về di sản cha ông để lại.

Bên cạnh đó, thông qua lễ hội góp phần quan trọng trong việc giúp người dân hiểu sâu sắc hơn về giá trị lịch sử, văn hóa của Nhà nước Đại Cồ Việt – Nhà nước phong kiến đầu tiên trong lịch sử Việt Nam, về vị tướng thuỷ quân giúp cho Vua Đinh Tiên Hoàng dẹp loạn 12 xứ quân, xây dựng Nhà nước Trung ương Tập quyền đầu tiên của đất nước Việt Nam. Thông qua các nghi lễ, người dân được nhắc nhở về tinh thần đoàn kết, ý chí tự cường và tài năng lãnh đạo của các bậc tiền nhân. Đồng thời, lễ hội cũng tạo điều kiện để thế hệ trẻ nhận thức rõ hơn về vai trò của Đại Cồ Việt trong việc đặt nền móng cho sự hình thành và phát triển của quốc gia Việt Nam độc lập. Qua đó, lễ hội không chỉ là nơi bảo tồn di sản mà còn khơi dậy lòng tự hào dân tộc và ý thức trách nhiệm trong việc giữ gìn những giá trị quý báu của cha ông.

Zalo