Trong những năm qua, phong trào khuyến học, khuyến tài ở xã Trường Yên phát triển khá toàn diện, trong đó xuất hiện nhiều dòng họ hiếu học tiêu biểu, như dòng họ Giang, thôn Trường Thịnh.

Là dòng họ có từ lâu đời cách đây 400 năm, có cội nguồn từ họ Nguyễn, mà cụ Thủy tổ là danh nhân văn hóa Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm, người con thứ hai của cụ Nguyễn Bỉnh Khiêm là phó hiến sứ Hàn Giang Hầu. Thiên cư về đất cố đô Hoa Lư ở xã Trường Yên, huyện Hoa Lư và đã đổi từ Họ Nguyễn thành họ Giang cho đến ngày nay.

Họ có 5 Chi trải qua 20 đời tổng số có 700 hộ và hơn 3000 khẩu, trong đó có hơn 800 đinh, các con cháu phần lớn đang định cư tại xã Trường Yên và đang sinh sống làm việc nhiều tỉnh trong nước và định cư cả nước ngoài.

Năm 2000, dòng họ Giang đã thành lập chi hội khuyến học. Ban đầu, do nhận thức của các thành viên trong họ về công tác khuyến học còn hạn chế nên chưa nhiệt tình tham gia. Với sự tuyên truyền, vận động của Ban Khuyến học, các thành viên trong họ dần ý thức được tầm quan trọng của công tác khuyến học, khuyến tài đối với việc học tập của con cháu mình nên tham gia ngày một đông đảo hơn. Đến nay, dòng họ có 100% các gia đình đăng ký tham gia Hội Khuyến học. Trong dòng họ xuất hiện nhiều gia đình hiếu học, như gia đình ông Giang Tử Trực, ông Giang Phụng Hiến có con trai, gái dâu rể đều thành đạt, có trình độ từ đại học trở lên.

Trải qua nhiều thế hệ, dòng họ duy trì được truyền thống đáng quý là con cháu dòng họ Giang không có ai thất học, bỏ học, cả 700 hộ gia đình đều sống hòa thuận, không ai mắc tệ nạn xã hội, không vi phạm pháp luật. 

Con cháu ủng hộ quỹ khuyến học

Việc xây dựng quỹ khuyến học được dòng họ đặc biệt quan tâm. Hàng năm trong dịp giỗ tổ hội đồng gia tộc đều tổ chức gặp mặt con cháu xa gần ôn lại truyền thống của cha ông, của dòng tộc, tri ân công đức Tổ tiên, đồng thời khen thưởng nêu gương động viên, khích lệ con cháu có thành tích trong học tập và trên các lĩnh vực khác, nhân dịp này các gia đình, các cá nhân thành đạt trong họ đã tự nguyện đóng góp xây dựng quỹ. Đến nay, quỹ khuyến học của dòng họ lên tới 50 triệu đồng. Từ nguồn quỹ này, hàng năm, dòng họ tổ chức trao phần thưởng cho các cháu đạt thành tích cao trong học tập, dâng hương báo công với tổ tiên nhằm động viên, kích lệ kịp thời tinh thần học tập của các cháu. Do được động viên, khuyến khích kịp thời, truyền thống hiếu học của dòng họ Giang luôn được duy trì và phát triển. Nối tiếp truyền thống của cụ Thủy tổ, lớp lớp con cháu họ Giang ra sức học tập, phấn đấu rèn luyện trên các lĩnh vực, kết quả đến nay có 10 người là tiến sỹ, 23 người là Thạc sỹ, gần 400 con cháu có trình độ Đại học và Cao đẳng. Có hàng trăm con cháu đang theo học tại các trường cao đẳng, đại học trong và ngoài nước. Trong những năm trở lại đây, có nhiều cháu là học sinh đạt giải học sinh giỏi cấp quốc gia, cấp tỉnh, cấp huyện trong nhiều lĩnh vực như: Học sinh giỏi cấp quốc gia có 4 cháu, cấp tỉnh 4 cháu, cấp huyện 20 cháu, cấp trường 420 cháu, có 2 cháu đạt huy chương vàng thể thao quốc tế, có 6 cháu đạt huy chương vàng thể thao quốc gia, 4 cháu đạt huy chương đồng cấp tỉnh.

Ngoài ra, dòng họ còn tạo điều kiện giúp đỡ những gia đình khó khăn, qua đó tạo tinh thần gắn bó, tương thân tương ái, đoàn kết giữa các gia đình trong dòng họ.