Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn vừa ban hành kế hoạch về việc phòng chống bệnh lùn sọc đen hại lúa vụ Mùa năm 2022. Nội dung Kế hoạch như sau:         

           Nhằm chủ động áp dụng các biện pháp phòng chống bệnh lùn sọc đen và rầy môi giới truyền bệnh có hiệu quả, bảo vệ sản xuất lúa vụ Mùa năm 2022. Nâng cao năng lực cho cán bộ kỹ thuật cơ sở và nông dân tổ chức cộng đồng phòng chống bệnh lùn sọc đen hại lúa vụ mùa năm 2022 và các năm tiếp theo; đảm bảo khống chế không để bệnh bùng phát thành dịch gây hại ảnh hưởng đến năng suất lúa. Đảm bảo sự chỉ đạo của các cấp uỷ đảng, chính quyền địa phương và sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa các ngành, các cấp trong tổ chức thực hiện; tránh lãng phí, hạn chế ô nhiễm môi trường trong quá trình phòng chống bệnh. Thực hiện đồng bộ các biện pháp phòng chống bệnh lùn sọc đen và rầy môi giới truyền bệnh theo quy trình kỹ thuật quản lý bệnh lùn sọc đen hại lúa. Áp dụng các biện pháp phòng bệnh phải thực hiện sớm ngay từ đầu vụ và mang tính cộng đồng, theo phương châm phòng là chính. Thường xuyên theo dõi diễn biến của bệnh lùn sọc đen, các biện pháp phòng bệnh phải được thực hiện trên tất cả các vùng trồng lúa, đặc biệt ở các vùng đã bị nhiễm bệnh ở vụ Mùa 2021 và vụ Đông xuân 2022.

Tăng cường công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức như: Tập huấn, hội thảo, truyền thanh, truyền hình, phát tờ rơi… về tác hại, mức độ nguy hiểm, thời điểm rầy di trú, nguyên nhân, triệu chứng của bệnh lùn sọc đen hại lúa; các biện pháp phòng chống bệnh hiệu quả và các quy định phòng chống bệnh.

Thời gian thực hiện: Tập trung ở đầu vụ Mùa và trong suốt vụ sản xuất. Đơn vị thực hiện: Các cơ quan chuyên môn của Sở Nông nghiệp và PTNT; các huyện, TP; các xã/thị trấn, cán bộ khuyến nông, bảo vệ thực vật cơ sở.

 Triển khai các biện pháp kỹ thuật: Cơ quan chuyên môn cấp tỉnh, các huyện, thành phố, các xã/thị trấn và hộ nông dân phải thực hiện tốt các nội dung sau:

 Biện pháp phòng bệnh

 Giám sát dịch bệnh lùn sọc đen

 Kiểm tra, rà soát hệ thống bẫy đèn để xác định đỉnh cao của rầy di trú, đặc biệt là rầy lưng trắng; lấy mẫu rầy vào đèn và mẫu rầy trên đồng ruộng, giám định tỷ lệ rầy mang virus lùn sọc đen để có biện pháp phòng trừ rầy môi giới kịp thời, hiệu quả. - Thời gian thực hiện: Từ khi gieo mạ đến giai đoạn lúa ôm đòng.

 Biện pháp canh tác

 Vệ sinh đồng ruộng: Cày vùi gốc rạ lúa Đông xuân ngay sau khi thu hoạch để ngăn ngừa lúa chét, lúa tái sinh phát triển; tiêu huỷ ký chủ phụ của rầy và bệnh lùn sọc đen (lúa chét, cỏ lồng vực nước, cỏ đuôi phượng, cỏ đuôi voi, lác muộn, cỏ mần trầu) để hạn chế nguồn rầy, đặc biệt là tại các vùng đã từng bị bệnh lùn sọc đen nặng.

Xử lý hạt giống (nếu không che phủ lưới) trước khi gieo bằng thuốc BVTV ở những vùng đã bị bệnh và vùng có nguy cơ bị bệnh cao; kiên quyết không đưa vào sản xuất những giống lúa đã bị nhiễm bệnh lùn sọc đen nặng.

Bố trí thời vụ: Căn cứ vào khung thời vụ chung của từng địa phương chỉ đạo gieo cấy tập trung, đồng loạt nhưng đảm bảo thời gian cách ly với vụ đông xuân ít nhất 20 ngày.

Bón phân cân đối, đặc biệt không bón thừa phân đạm, áp dụng các biện pháp kỹ thuật thâm canh lúa cải tiến (SRI), kỹ thuật phòng trừ tổng hợp IPM; không phun thuốc kích thích sinh trưởng khi cây lúa đã bị bệnh.

Phòng trừ rầy môi giới, bảo vệ mạ và lúa gieo sạ

Không gieo mạ ven đường giao thông, nơi gần nguồn sáng mạnh sẽ thu hút rầy lưng trắng đến truyền bệnh. Che phủ lưới (mắt lưới dầy) để phòng chống rầy lưng trắng xâm nhập lây truyền bệnh. Ở những vùng đã từng bị bệnh và vùng có nguy cơ bị bệnh cao tiến hành phun tiễn chân mạ trước khi cấy từ 3 - 4 ngày và trên lúa gieo sạ khi cây lúa được 4-5 lá.

Khi phát hiện trưởng thành rầy lưng trắng trên mạ và lúa gieo sạ cần giám định mẫu rầy, nếu phát hiện rầy mang virus gây bệnh lùn sọc đen cần phải phun 3 thuốc trừ rầy ngay để tiêu diệt nguồn rầy mang virus, hạn chế lan truyền bệnh. - Khi bệnh xuất hiện trên mạ, tuỳ theo mức độ nhiễm bệnh tiến hành tiêu hủy cả luống hoặc cả ruộng sau khi đã phun bằng thuốc trừ rầy tiếp xúc; gieo bổ sung mạ nếu thời vụ cho phép.

 Biện pháp trừ bệnh

Trừ bệnh khi lúa xuất hiện bệnh:

Giai đoạn lúa đẻ nhánh: Nhổ vùi cây lúa bị bệnh, phun thuốc trừ rầy để ngăn chặn nguồn bệnh phát tán sang ruộng khác; Ở giai đoạn trước đứng cái nếu ruộng có trên 30% số dảnh lúa bị bệnh thì tiến hành tiêu hủy ngay cả ruộng bằng cách cày vùi diệt mầm bệnh; trước khi cày vùi phải phun thuốc trừ rầy lưng trắng (nếu có) để ngăn chặn nguồn bệnh phát tán sang ruộng khác. Chỉ cấy, sạ lại nếu còn thời vụ cho phép.

Giai đoạn lúa đứng cái trở đi: Những ruộng, khu đồng đã phát hiện rầy lưng trắng mang virus cần phun trừ thì phải phun thuốc khi rầy cám lứa kế tiếp nở rộ; những ruộng, khu vực còn lại thường xuyên điều tra, khoanh vùng, chỉ đạo phun thuốc trừ rầy lưng trắng những nơi có mật độ từ 1.000 con/m 2 trở lên (đối với lúa trước trỗ) hoặc có mật độ từ 2.000 con/m2 trở lên (đối với lúa sau trỗ). Bằng các loại thuốc trừ rầy phù hợp với tuổi rầy, thời kỳ sinh trưởng của cây lúa. Tiêu hủy cây lúa bị bệnh: Trường hợp ruộng lúa nhiễm bệnh nhẹ tiến hành nhổ vùi các dảnh lúa, khóm bị bệnh và phun thuốc trừ rầy lưng trắng (nếu có); trường hợp ruộng lúa bị nhiễm bệnh nặng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất thì phải tiêu hủy bằng cách cày vùi cả ruộng, trước khi cày phải phun thuốc trừ rầy lưng trắng (nếu có) để hạn chế lây lan nguồn bệnh sang ruộng khác.

Quản lý hoạt động kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật

Rà soát thống kê, lập danh sách quản lý các cơ sở kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn tỉnh.

Tuyên truyền, hướng dẫn các cơ sở kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật, cung ứng đúng chủng loại thuốc, đảm bảo chất lượng thuốc và chấp hành đúng quy định của pháp luật về kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật.

 KINH PHÍ THỰC HIỆN

Đề nghị UBND huyện, thành phố hỗ trợ từ nguồn ngân sách của địa phương để tổ chức tập huấn cấp xã (cán bộ cơ sở, nông dân); hỗ trợ phòng trừ rầy môi giới khi xuất hiện ổ dịch không để lây lan diện rộng;

Trường hợp bệnh lùn sọc đen có nguy cơ lây lan bùng phát thành dịch tại các địa phương, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tổng hợp Báo cáo Sở Nông 4 nghiệp và PTNT trình UBND tỉnh xem xét, quyết định hỗ trợ kinh phí phòng chống dịch.

TỔ CHỨC THỰC HIỆN

Đề nghị UBND các huyện, thành phố:

Chỉ đạo các đơn vị chuyên môn tăng cường cán bộ điều tra, giám sát biến động mật độ rầy lưng trắng; thu mẫu rầy lưng trắng, mẫu lúa bị bệnh gửi Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Ninh Bình giám định virus gây bệnh lùn sọc đen.

Chỉ đạo UBND các xã, phường, các cơ quan chuyên môn trên địa bàn huyện, thành phố hướng dẫn nông dân thực hiện đầy đủ các biện pháp kỹ thuật quản lý bệnh lùn sọc đen hại lúa.

Chủ động xây dựng và triển khai Kế hoạch phòng chống dịch và tích cực chủ động phòng trừ khi xẩy ra dịch bệnh, hỗ trợ nông dân phòng chống dịch bệnh theo quy định hiện hành.

Giao Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Trung tâm Khuyến nông, các đơn vị chuyên môn điều tra, theo dõi diễn biến của bệnh; tuyên truyền, tập huấn, hướng dẫn nông dân nhận biết triệu chứng bệnh; chủ động phát hiện sớm rầy lưng trắng, bệnh lùn sọc đen; thu mẫu rầy lưng trắng và mẫu lúa tổ chức giám định virus gây bệnh lùn sọc đen ngay từ đầu vụ để có biện pháp phòng chống bệnh kịp thời, hiệu quả. Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật xử lý nghiêm các hành vi vi phạm; tổng hợp và báo cáo tình hình dịch bệnh và công tác phòng, trừ khi dịch bệnh xẩy ra theo đúng quy định. Trong trường hợp dịch bùng phát trên diện rộng, chủ động tham mưu Sở Nông nghiệp và PTNT đề xuất chủ trương, giải pháp và kinh phí để phòng, chống dịch kịp thời hạn chế thấp nhất thiệt hại do dịch bệnh gây ra. Sở Nông nghiệp và PTNTđề nghị các Sở, ngành, UBND các huyện, thành phố và các đơn vị liên quan phối hợp tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch và báo cáo kết quả thực hiện về Sở Nông nghiệp và PTNT (qua Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật) để tổng hợp báo cáo Bộ Nông nghiệp và PTNT, UBND tỉnh./.