Chiều ngày 27/12, tại Khu di tích Quốc gia đặc biệt Cố đô Hoa Lư, xã Trường Yên, huyện Hoa Lư, Sở Văn hóa và Thể thao phối hợp với Viện Khảo cổ học tổ chức Hội nghị báo cáo sơ bộ kết quả khai quật khảo cổ tại cánh đồng Nội Trong, cánh đồng Hang Trâu và vườn chùa Nhất Trụ.

Tới dự Hội nghị có đại diện Cục Di sản văn hóa, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, Viện Bảo tồn Di tích, Viện Khảo cổ học, Viện Sử học; Khoa Lịch sử, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội; Hội Khảo cổ học Việt Nam, Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, Hội Di sản văn hóa Việt Nam. Đại biểu Lãnh đạo Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy; Sở Văn hóa và Thể thao; Sở Du lịch; Hội Khoa học Lịch sử tỉnh; Lãnh đạo Chi hội Di sản văn hóa tỉnh; Lãnh đạo UBND huyện Hoa Lư, Phòng Văn hóa –Thông tin huyện Hoa Lư, đại diện lãnh đạo UBND xã Trường Yên.

​Việc khai quật khảo cổ được thực hiện từ tháng 11 đến tháng 12 năm 2022 tại 3 địa điểm: Cánh đồng Nội Trong, Cánh đồng Hang Trâu và vườn chùa Nhất Trụ, xã Trường Yên, huyện Hoa Lư với tổng diện tích 900m2. Tại điểm cánh đồng Nội Trong, đã khai quật 4 hố với tổng diện tích 300m2. Ngoài ra, một hố thăm dò diện tích 2m2 cũng được mở nhằm kiểm tra rõ hơn diện tích phân bố của các nền kiến trúc lát gạch thời Đinh ở khu vực này. Các hố khai quật ở Nội Trong đã phát hiện các di tích kiến trúc bằng gạch, hệ thống cọc của các kiến trúc gỗ, gia cố nền kiến trúc và nền đất đắp,… thuộc hai giai đoạn thời Đinh và Tiền Lê.

Tại điểm cánh đồng Hang Trâu, đã khai quật 4 hố với tổng diện tích 300m2 nằm vắt ngang theo chiều đông tây ở khu trung tâm gò. Di tích xuất lộ ở khu vực này gồm 2 dạng. Dạng thứ nhất là nền đất sét mịn màu đỏ loang vàng đắp dày từ 0,6 – 0,8m xuất hiện ở tất cả 4 hố khai quật và trên một cao độ tương đối đồng đều, đôi chỗ có hiện tượng các loại gạch ngói vụn từ thời Tiền Lê đổ về trước được vứt xuống tạo nên lớp gia cố vững chắc. Dạng di tích thứ hai là những gốc cây cổ thụ nằm bên dưới lớp sét đắp thời Tiền Lê và trên bề mặt sinh thổ là lớp bùn đen thuần mịn. Trên bề mặt sinh thổ, ở độ sâu từ 1-1,2m trong hố khai quật có hiện tượng những gốc cây cổ thụ bị chặt hạ cùng một lớp thực vật thân thảo. Bước đầu xác định khu vực Hang Trâu có chức năng chính là một vườn cây (Thượng uyển) ở giai đoạn từ thời Đinh trở về trước. Đến thời Tiền Lê, vườn cây bị chặt hạ để làm thành một vùng sân rộng.

Tại điểm vườn chùa Nhất Trụ đã mở 2 hố khai quật với tổng diện tích 300m2. Di tích ở cả 2 hố khai quật phát hiện lớp đất sét đắp nền thời Tiền Lê, hệ thống gia cố móng chân cột của 02 kiến trúc khác nhau nằm trong lớp đất sét đắp. Dấu tích kiến trúc thứ nhất gồm 6 dấu tích móng kiến trúc kè đá được sắp xếp thành hai hàng theo hướng đông tây. Kỹ thuật tạo móng là đá hộc được chôn đầm trong lớp đất sét đắp. Kích thước gian (tính theo tim trụ): khoảng cách giữa hai hàng cột 3,6m; bước gian của gian ngoài (phía đông) 3,1m; bước gian của gian trong 3,5m.

Bên cạnh đó, tại các khu vực Nội Trong, Hang Trâu và vườn Chùa Nhất Trụ đã phát hiện nhiều vật liệu xây dựng gạch, ngói chủ yếu thuộc hai giai đoạn trước và sau thế kỷ X; một số đồ gia dụng chủ yếu là đồ gốm men thời Tống thế kỷ IX – XI và đồ sành mang đặc trưng thế kỷ X được sản xuất tại chỗ. Ngoài ra, cũng phát hiện được một số hiện vật khảo cổ có niên đại thời Trần và Lê Sơ chủ yếu nằm ở bề mặt nền sân ở Chùa Nhất Trụ.

Tại Hội nghị các đại biểu đánh giá cao công tác phối hợp giữa Sở Văn hóa và Thể thao và Viện khảo cổ học trong công tác tổ chức thực hiện khai quật khảo cổ, đồng thời trao đổi, làm rõ thêm những kết quả, khó khăn trong quá trình thực hiện và đề xuất các giải pháp, phương án tiếp tục tổ chức khai quật khảo cổ tốt hơn.

Kết quả khai quật khảo cổ tại các điểm Cánh đồng Nội Trong, Cánh đồng Hang Trâu và vườn Chùa Nhất Trụ vừa qua tiếp tục đóng góp thêm những nhận thức mới, quan trọng góp phần làm rõ hơn lịch sử hình thành, tồn tại và phát triển của vùng đất Hoa Lư từ thời Bắc thuộc cho đến các triều đại Đinh, Tiền Lê ở thế kỷ X ./.

Theo Cổng thông trin điện tử tỉnh Ninh Bình